پل لوشان؛ گره خورده با رخدادهای تاریخی
پژوهندگان به روشنی نمیدانند که این پل در چه زمانی ساخته شده است و هر کدام سخنی میگویند. عده ای قدمت اولیه ستون های پل را به دوره ساسانیان مختص می کنند، برخی ساخت پل لوشان را در سده نهم قلمداد میکنند؛ برخی دیگر سازندهی آن را مرد نیکوکاری به نام محمد تاجر میانجی میدانند که در قزوین زندگی میکرد؛ شماری نیز ساخت پل لوشان را به دستور خسروخان گرجی، فرمانروای گیلان در زمان فتحعلیشاه قاجار گمان میبَرند و میگویند که در سال 1235 ه. ش ساخته شده است. این در حالی است که در بخش آغازین پل، سنگ نبشتهای دیده میشود، اما این سنگ نگاره گویای تاریخ دقیق ساخت پل لوشان نیست.
پل خشتی لوشان گرهخورده با تاریخ کنونی (معاصر) گیلان است. بسیاری از رویدادهایی که بر شمال کشور گذشته است، از جنگها و گذر لشکریان و زمینلرزهها، رد و نشان خود را بر روی پل لوشان گذاشتهاند. ناصرالدین شاه قاجار هرگاه به گیلان و مازندران سفر میکرد، از روی پل لوشان میگذشت. حتا عکسی تاریخی از این پل در دست هست که او آنرا گرفته است.
در رویدادهای جنگل و خیزش میرزا کوچکخان نیز پل لوشان جای برخی حادثهها بود. در جنگ جهانی نخست، سربازان قزاق از این پل میگذشتند و در جنگ دوم جهانی جایی برای گذر ارتش شوروی بود. از سوی دیگر، از آنرو که این پل بر سر راه گیلان به فلات ایران ساخته شده است، بارها و بارها مسافران اروپایی از روی پل لوشان گذشتهاند و در سفرنامههای خود از آن یاد کردهاند.