پلنگ ایرانی، این گونه در خطر انقراض را به سرنوشت شیر و ببر مازندران دچار نکنیم

در پی دریافت برخی گزارش‌ها در خصو‌ص حمله پلنگ به چند راس دام اهلی و بازتاب آن در شبکه های خبری و فضای مجازی شهرستان رودبار، موجی از نگرانی‌ها و ترس در میان مردم حاشیه نشین مناطق جنگلی و کوهستانی این شهرستان بوجود آمد.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی درفک خبر، علی فرهی رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان رودبار گفت: پیرو اعلام گزارش و انتقال نگرانی مردم به این اداره،  موضوع با حساسیت زیاد توسط کارشناسان حیات وحش مورد بررسی قرار گرفت.

فرهی افزود: حمله وحوش به انسان یا دام های اهلی از دیر باز پدیده ی رایج بین سکونت گاه های انسانی و زیستگاه های طبیعی حیات وحش بوده و غالبا گریز ناپذیر است. در کشورهای توسعه یافته نحوه برخورد با حیوانات وحشی به خوبی تبیین شده و به نوعی مواجهه ی انسان و وحوش، ضابطه مند و در چهارچوب قوانینی خاص تحت کنترل در می آید تا ضمن کاهش تنش های زیستی هم به نوعی جبران خسارت دامدار یا انسان مد نظر قرار گیرد هم ضامن بقای حیوانات وحشی باشد.

فرهی گفت:  متاسفانه با رشد سکونت گاه های انسانی و ورود بی ضابطه به زیستگاه وحوش باعث شده تعداد مواجهه و برخورد انسان با حیوانات وحشی افزایش یابد. به دلیل عدم آگاهی افراد در مناطقی که با زیستگاه های طبیعی هم پوشانی یا درهم آمیختگی دارند، غالبا اولین بازخورد انسان با دیدن حیوانات وحشی بروز علایم استرس و ترس هست که پیامد آن بروز رفتارهایی کنترل نشده است که باعث تحریک وحوش به حمله ی تدافعی یا آسیب زدن به انسان است. درصورتی که بر اساس یافته های اثبات شده زیست شناختی، بهترین دفاع در این شرایط از سوی انسان، عدم توجه و انحراف مسیر رویارویی با حیوانات وحشی می باشد. همچنین در مواردی که وحوش به هر دلیلی از جمله ورود دام ها به قلمرو آنها یا کمبود غذا نسبت به حمله و آسیب رساندن به دام ها یا انسان اقدام کردند قانون گذار مواردی را جهت جبران خسارت در نظر گرفته است.

رییس حفاظت محیط زیست شهرستان افزود: رسانه نقش بسیار مهمی در فرهنگ سازی و کنترل و اصلاح رفتارهای هیجانی جامعه در هنگام برخورد با خبرهای این‌ چنینی برعهده دارد. متاسفانه در بسیاری موارد افراد دچار نوعی  ترس خود ساخته از حیوانات وحشی می شوند که این ترس علاوه بر تاثیرات منفی در زندگی افراد،  تاثیرات سوء در خصوص مشارکت مردمی برای حفاظت از گونه‌های ارزشمند حیات وحش را به دنبال دارد. گاهی سو مدیریت افکار عمومی از سوی رسانه باعث بروز فجایعی همچون قتل عام کوسه ها شد چونان که نمایش فیلم سراسر تخیلی « آرواره ها» نسل کوسه ماهی را در دهه هفتاد میلادی تا ورطه انقراض پیش برد.

علی فرهی با اشاره به اینکه رسانه و فضای مجازی بایستی بستری برای فرهنگ‌سازی درست درزمینه کمک به محیط زیست و حیات‌وحش باشد گفت: سازمان حفاظت محیط زیست در صورت بروز هر گونه حادثه ای در حوزه حیات وحش با ابزار بیمه ای آمادگی بررسی فنی و تخصصی و جبران خسارت را دارد و از اهالی منطقه در خواست می کند ضمن رعایت موارد ایمنی همچون عدم مواجهه و تحریک حیوانات وحشی و ایجاد زمینه جذب وحوش به سکونتگاه های انسانی و ورود به زیستگاه آنها خطر را از خود دور نگه دارند.

وی  خاطر نشان کرد در صورت بروز هر گونه حادثه ای می بایست مراتب به سرعت به اداره های محیط زیست یا پاسگاه های محیط بانی اطلاع رسانی شود تا کارشناسان این حوزه نسبت به بررسی موضوع اقدام کارشناسی لازم را به عمل آورند. زیرا در مواردی اقدام خودسرانه یا احساسی، ضمن بروز فاجعه زیستی از طریق نابودی گونه های در خطر انقراض باعث وارد شدن خسارت های جانی به افراد ناشی از حملات تدافعی وحوش شده است.

در این مورد خاص که ظاهراً در پی وقوع چندین فقره حمله به دام‌های اهلی از سوی گونه در خطر انقراض پلنگ در مناطق جنگلی و کوهستانی رودبار رخ داده، لازم است شهروندان و اهالی ضمن اطمینان خاطر از حضور مامورین حفاظت محیط زیست در منطقه  در نظر داشته باشند که می بایست ترس واقعی را در نحوه و سبک زندگی امروزی جستجو کنند نه حیوانات وحشی

وی افزود: ما انتظار داریم مردم نگرانی‌های خود را در خصوص گونه پلنگ کنار بگذارند و به آمار و اطلاعات به صورت منطقی نگاه کنند. پلنگ حیوانی باهوش، خجالتی و ترسویی نسبت به انسان است و  در سلسله بندی رفتار شناسی خود،  انسان را به عنوان گونه مافوق در نظر می گیرد و به هر نحوی سعی می‌کند با انسان مواجهه نداشته باشد و در صورت مواجهه سعی می کند قبل از دیده شدن  بگریزد.

وی افزود: اکثر خسارات وارده به دام‌ها در قلمرو و زیستگاه پلنگ به وقوع می‌پیوندد که این نشان دهنده آن است که ما انسان‌ها به قلمرو این حیوان تجاوز کرده و دامداری امروز نیازمند تغییر می‌باشد.

پلنگ ایرانی، بزرگترین گربه سان ایران و در میان انواع پلنگ ها از سایر مناطق دنیا، دارای بزرگترین جثه است. زیستگاه آن مناطق جنگلی و کوهستانی می باشد و دشمن طبیعی ندارد. نسل آن به واسطه تخریب زیستگاهش و شکار بی رویه، طعمه های مسموم و سگهای گله در حال انقراض است. حیوانی جسور و شبگرد و به واسطه حضور و تردد بی سر و صدایش در قلمرو خود به «روح جنگل» شهره است. پلنگ ماده بجز فصل جفتگیری اغلب تنها یا با توله هایش زندگی میکند و در زنجیره غذاییش قطعا انسان جایگاهی ندارد. این حیوان باشکوه در صورت احساس خطر در حمله کردن و دفاع، تردیدی به خود راه نمی دهد. در صورت مشاهده پلنگ مخصوصا وقتی توله هایش را به همراه دارد یا احیانا زخمی است، بجای فرار کردن  مسیر خود را کاملا تغییر دهید و از هر گونه تحریک حیوان یا تماس با توله هایش به شدت پرهیز کنید.