گیل نگاه/لیلا پاکیزه: مهندس ناصر عطایی یکی از شهرداران موفق گیلان است. او دارای مدرک فوقدیپلم عمران با گرایش مدیریت اجرایی عمران، مهندسی کشاورزی، فوقلیسانس علوم سیاسی است و علاوه بر آن آموزشدیده بیش از ۱۰۰۰ ساعت تخصصهای مربوط به شهرسازی در سازمانهای مختلف است.
عطایی ۵ سال بهعنوان مدیر شرکت خصوصی با فعالیتهای عمرانی، ۱۰ سال بهعنوان شهردار در شهرهای شهرستان رودبار، یک سال بهعنوان کارشناس امور شهری استانداری فعالیت داشته است.
او علاوه بر موارد مذکور، چندین سال بهعنوان مدیر نمونه و شهردار برتر استانی معرفیشده و بیش از ۳۰ سال است که شهروند رشت و یکی از کارمندان شهرداری این شهر بوده که بخشی از دوران خدمت خود را بهعنوان ماموریت در شهرستان رودبار ایفای نقش داشته و اکنون به مدت یک ماه است که بهعنوان مدیر منطقه یک این شهر در حال ادامه خدمترسانی به شهروندان ساکن در این منطقه از شهر بارانهای نقرهای است.
از جمله ویژگیهای مدیریتی ناصر عطایی طی سالهای گذشته مدیریت جهادی و حضور میدانی، تعامل بین دستگاهی، توجه ویژه به تقویت مشارکتهای مردمی و ایجاد نظام مالی شفاف است. با عطایی پیرامون حضورش در شهرداری منطقه یک رشت به گفتوگو نشستهایم که از نظر مخاطبان گیل نگاه میگذرد.
پس از قبول مدیریت شهرداری منطقه یک چه برنامههایی را در آغاز فعالیت خود داشتهاید؟
قطعا مدیران مناطق باید برنامهها و سیاستهای خودشان را در راستای سیاستها و برنامههای شهرداری مرکز تنظیم کنند.
ما در گام اول به جهت اینکه با یک برنامه درست و دقیق و کارشناسی شده بتوانیم پاسخگوی مطالبات و نیازمندیهای مردم باشیم، اقدام به شناسایی ظرفیتها و پتانسیلها و قابلیتهای شهر نمودیم و براین اساس درصددیم با ساماندهی آنها بتوانیم زمینه ایجاد رفاه شهروندان، مطالبات پرسنلی، پاکبانان عزیز، تسریع در اجرای پروژههای ناتمام دورههای گذشته به ترتیب اولویت را فراهم آوریم.
در حال حاضر مهمترین موضوع موردتوجه در شهرداری رشت چیست؟
متاسفانه در حال حاضر دغدغه شهرداری رشت پرداخت مطالبات پرسنلی، بیمه، مطالبات پیمانکاران شده که باید تدبیر کرد که اینها مانع توسعه شهر نشود.
به اعتقاد من آنچه که در حوزه شهرداری انتظار همگان هست و باید باشد، توسعه همهجانبه است. چرا که امروزه یکی از شاخصهای سنجش مدیران موفق نه توسعه فیزیکی شهر بلکه توسعه همهجانبه کارکردهای اجتماعی، برند سازی و… است و بایستی با برنامهریزی و شناسایی ظرفیتها در استفاده بهینه از منابع و تجارب دیگر شهرهای موفق و با همدلی بتوان کارهای مهم و اساسی در جهت ایجاد رفاه شهروندان گام برداشت.
چگونه میتوان به توسعه همهجانبه دست یافت؟
دستیابی به توسعه همهجانبه مستلزم تصمیمگیری، کار شناساییشده و مدیریت دقیق و کارآمد است و باید موانع اصلی موجود در راه توسعه شناسایی و مدیریت شود.
یکی از راههای توسعه استفاده از ظرفیت بخش خصوصی است و نگاه به سرمایهگذار باید نگاه برد برد باشد.
در تعریف توسعه باید گفت، توسعه بدون مشارکت امکانپذیر نیست و با توجه به مضایق مالی موجود و عقبماندگیها چارهای جز مشارکت نداریم. لازمه مشارکت و جلب اعتماد مردم بدون شفافسازی امکانپذیر نیست. شهرداری رشت و بهتبع آن شهرداریهای مناطق باید شفافسازی عملکرد، تکریم اربابرجوع و اعتمادسازی را اساس کار خود قرار دهند که این مهم در دستور کار منطقه یک قرار دارد و ان شاء الله اقدامات مهمی انجام خواهیم داد.
نقش بخش خصوصی در توسعه شهر را چگونه ارزیابی میکنید؟
توسعه زیرساختهای شهری بدون استفاده از ظرفیت بخش خصوصی امکانپذیر نیست، همچنین اگر ساختار و سازوکار بخش خصوصی بر اساس برنامه نباشد، میتواند ایجاد شبهه نماید. بنابراین بستر و ساختار شیوهنامه سرمایهگذاری باید تهیه شود و بهگونهای تعریف شود تا سرمایهگذار با اطمینان از امنیت شغلی در این شهر حضور یابد، از طرفی هیچ سرمایهگذاریای در شهر به ثمر نخواهد رسید، مگر اینکه مدیریت شهری درد سرمایهگذار را بهخوبی درک نماید و به عبارتی نگاه به سرمایهگذار باید نگاه برد باشد. اگر آهنگ رشد شهرهای موفق را در منطقه موردبررسی قرار دهیم، متوجه خواهیم شد، این شهرها هیچ برتری نسبت به ما نداشتهاند، هیچگاه منابع، پتانسیلها و ظرفیتهای نیروی انسانی آنها از شهر ما بیشتر نبوده، بلکه تنها عامل موفقیت آنها فقط و فقط برنامهریزی درست و مدیریت و حمایت از سرمایهگذار بوده است. درنتیجه ما باید نگاهمان را به توسعه و بخش خصوصی و سرمایهگذار تغییر بدهیم و بستر و زمینه سرمایهگذاری را تسهیل کنیم.
به نظر شما تاثیر مشارکتهای مردمی در توسعه شهر چگونه است؟
تقویت مشارکتهای مردمی بهعنوان یکی از راهکارهای توسعه شهر به شمار میرود، در بحث مدیریت شهری شهرداریها هرقدر هم توانمند باشند، بهتنهایی نمیتوانند خروجی مناسبی از عملکرد خود داشته باشند. مردم بهعنوان سرمایههای اصلی شهر، نقش بسزایی در توسعه همهجانبه دارند، شهروندان با کمک و همراهی و تعامل سازنده با مدیریت شهری میتوانند گامی بلند در امر آبادانی و توسعه شهر بردارند.
موفقیت شهردار بیتاثیر از تصمیمات شورانشینان نیست نظر شما در این زمینه چیست؟
شهرداری و شورا مانند دوبال پرنده در کنار هم هستند. شهرداری و شورا مانند دوبال پرنده در کنار هم هستند، مدیریت شهری قائل به تصمیم جمعی است. شهرداری موفق است که تصمیمات کارشناسی شده و متخذه شورا با رعایت قوانین و مقررات اجرایی نماید، تعامل بین شهرداری و شورا باید بهعنوان یک اصل پذیرفت و اولین گام مجموعه مدیریت شهری این است که با تصمیمات اتخاذ شده شورا در جهت رفع مشکلات مردم، ایجاد رفاه بیشتر برای پرسنل گام بردارد. خوشبختانه امروز مدیریت شهری رشت اهتمام ویژهای در جهت اجرایی کردن تصمیمات شورا در راستای ایجاد رفاه عمومی در برنامه دارد.
برنامههای توسعهای شهرداری منطقه یک چیست؟
ایجاد ساختار الکترونیکی پرداختها و راهاندازی سامانه پرداخت الکترونیکی
شخصا افق بسیار خوبی برای شهر رشت متصور هستم. برنامههای بسیار خوبی را شهردار محترم در دست مطالعه و بررسی دارد که مطمئن هستم با اجرایی شدن آنها شاهد شکوفایی شهر خواهیم بود که در آینده حتما از شورای محترم شهر اعلام خواهد شد.
اما در خبر اقدامات مناطق پروژههای عمرانی مورد نیاز منطقه شناسایی و کار مطالعاتی آن در حال انجام است که پس از جمعبندی شهرداری مرکز به شورا ارسال و بعد از نظر نهایی شورا برای اجرا ابلاغ خواهد شد که اهم پروژههای شناسایی و مطالعه شده این منطقه شامل توسعه پارکها و فضای سبز، ساماندهی رودخانهها، بهسازی معابر و اماکن ورزشی است. البته ناگفته نماند یکی از سیاستهای شهرداری رشت ایجاد شهر هوشمند است. پروژهای که در چند سال گذشته در شهرهای مورد خدمت اینجانب اجرایی و مورد بهرهبرداری قرارگرفته است.
پس از راهاندازی این ساختار و سامانه پرداخت الکترونیکی دیگر پرداخت قبوض و عوارض نیاز به حضور فیزیکی شهروند در شهرداریها نخواهد بود.
سیاستهای شهردار منطقه یک در تعامل با همکاران چگونه است؟
باور به اینکه نیروهای انسانی سرمایه اصلی هر سازمانی هستند، شهرداری متشکل از نیروهای ارزشمندی است که در طول روز با یکدیگر و مشارکت هم در مسیر توسعه شهر گام برمیدارند، لذا اگر جدا و جزیرهای عمل نماییم حتما با شکست مواجه خواهیم شد. بنابراین شهردار، معاونین و کارکنان همچون اعضای یک خانواده باید در راستای ارائه خدمات بهینه به شهروندان با همدلی و فضای صمیمی گام بردارند که خوشبختانه این نگاه در منطقه موردتوجه بوده و کاملا محسوس است.
آیا رضایتمندی شهروندان منطقه یک از عملکرد این شهرداری احساس میشود؟
رضایتمندی در شهرداری نسبی است. شهرداری مال مردم است، نمیتوان بهطور قاطع گفت که همه شهروندان از عملکرد شهرداری رضایت دارند، البته یک سری پروژههایی از گذشته شروعشده بود که اکنون متوقف و موجبات نارضایتی مردم را فراهم نموده است و جدا از آن حفاریها و کندهکاریها دستگاه حفار نیز بخش دیگری از نارضایتیهای مردم را در برمیگیرد که شرایط نامناسب جوی مرمت این حفاریها را به تعویق انداخته است که تمام تلاش ما جلب رضایت عموم مردم است و با تدبیر شهردار محترم درصددیم پروژهها اولویتبندی و عملیات اجرایی آن آغاز شود.
در برخی مجامع حرف از غیربومی بودن شما و مدیران دیگر است به نظر شما این نظریه چقدر عملکردتان و دیگر مدیران میتواند تاثیر گذار باشد؟
واقعا مشکل رشت اداره توسط افراد بومی یا غیربومی است؟ به نظرم اینگونه مباحث به دور از تفکرات مردم ژرفاندیش رشت است و تعدادی افراد محدود با نگاه سیاسی به دنبال بزرگنمایی هستند که باید سعی شود که از این حاشیهها فاصله گرفت. اتفاقا در اینجا بهجایی مدیران نوعی انتقال تجربه صورت میگیرد که مفید نیز است.
لازم به ذکر است که من خود یک شهروند رشتی و کارمند شهرداری رشت هستم و مدت سی سال است که ساکن این شهر هستم. در ثانی این موضوع نباید ملاک گزینش مدیران باشد بلکه با یک نگاه منطقیتر به حوزه شهری باید عزم را در رفع مشکلات شهروندی جزم کرد، و معمولا در همه جای دنیا ملاک قضاوت انسانها و مدیران بومی بودن و غیربومی بودن آنها و یا شهرهای محل خدمت آنها نیست، چرا که ظرفیت هر شهری با دیگر شهرها کاملا متفاوت است. در مدیریت شهری باید نگاه انتخاب مدیر، توان مدیریتی و تجربه و دانششان باشد، اعتبار یک انسان نه میز و صندلی و محل خدمت بلکه رفتار و عملکرد و میزان تاثیرگذاری وی در شهر است. بنابراین امیدوارم با مساعدتهای ویژه نماینده عالی دولت در استان، نماینده ولیفقیه، تصمیمات سازنده شورای محترم، تدبیر ارزنده شهردار پرتلاش رشت و همت و کوشش مدیران و پرسنل خوب شهرداری رشت و مشارکت و همدلی مردم بتوانیم ضمن حل مشکلات، شهر عزیزمان رشت به یکی از شهرهای برتر و قابل در کشور تبدیل کنیم.
دیدگاه شما در مورد وضعیت کلی شهرداری رشت در مواجهه با نهادها و ارگانهای دیگر چگونه است؟
شهرداری نهادی است که توسط مردم مدیریت و نظارت میشود. بنا به دلایل زیاد امروزه شهرداری به حدی ضعیف شده که فرصت آزمون و خطا نیست که با کمترین تلنگر از هم پاشیده میشود که جبران آن سخت میشود و باید از حاشیهها به دور بایستیم و توجهی به حرفهای غیر کارشناسی نداشته باشیم.
از طرفی شهرداری یکنهاد مظلوم است و با اینکه در جهت ایفای حقوق مردم گام برمیدارد اما همواره محکوم است. چرا که تناسبی بین اختیارات و حوزه مطالبات مردمی نیست. اختیارات شهرداری محدود اما مطالبات مردم وسیع است. امروزه عدم تحقق مدیریت واحد و عدم تحقق درآمد پایدار شهری شهرها را با مشکل مواجه کرده است.
و کلام آخر اینکه امروزه توسعه شهرهای ما نیازمند توجه ویژه سه نهاد مهم و تاثیر گذار، مجلسیان، دولت و مشارکتهای مردمی است. لذا امیدوارم مجلس نشینان با بازنگری در بخشی از قوانین شهرداری، و دولت با کمک به توسعه زیرساختها و شهروندان بهعنوان بزرگترین سرمایههای شهر در راه توسعه شهرها با شهرداریها همراهی و مشارکت داشته باشند.
و مردم بدانند شهرداری مال خودشان است، بنابراین امید است با تقویت تعامل بین دستگاهی و مشارکت همهجانبه مسئولین و شهروندان و تصمیمات خوب اثربخش شورای محترم گامی بلند در جهت رفع مشکلات شهری برداشته شود.