نگاهی تحلیلی و آسیب شناسی وقوع زلزله 31 خرداد 1369 شهرستان رودبار

درفک خبر/ در این مقاله که بصورت سلسله وار به اشتراک خواهیم گذاشت نگاهی خواهیم داشت به وقوع زلزله رودبار و پیامدها و تبعات ناشی از آثار آن که بر جان و روح این مردم مستولی است . من در این متن سعی خواهم کرد که به دو مقوله اقتصادی و اجتماعی که مهم ترین کارکرد این زلزله می باشد بپردازم از این دو زاویه این رخداد غم انگیز را مورد نقد و تحلیلی دقیق قرار دهیم .

پیش درآمدی به روز شمار وقایع زلزله شهرستان رودبار

زلزله رودبار در تاریخ 31 خرداد 1369 ساعت 12/30 دقیقه شب در مقیاس 7/3ریشتر که یکی از ویرانگرترین زلزله سده اخیر ایران می باشد بوقوع پیوست . با تلفات انسانی بیش از 50000 هزار نفر از جمله بالاترین زلزله در دنیا از نظر کشته شدگان محسوب می شود. در کشور ژاپن زلزله های با مقیاس بالاتر از زلزله رودبار نیز بوقوع پیوسته است اما با رعابت ساخت و ساز ایمنی و زیرساخت های محکم برنامه ریزی شده بطور اعم هیچ گونه تلفات انسانی و حتی مجروحی نیز گزارش نشده است .اما زلزله رودبار همه را غافلگیر و تعداد کثیری از همشهریان فارغ از کار روزانه که پاسی از شب در کنار خانواده آرمیده بودند قربانی این حادثه شوم شدند.بطوریکه از همان ساعات اول این حادثه تمامی زیر ساخت های شهری بطور کامل ویران گردید.حجم انبوه تلفات و مردم درگیر درآن قادر نبودند جان هم نوعان خود را نجات دهند .بعد از یکهفته از تنها روزنامه های کشور یعنی کیهان و اطلاعات و صداو سیما ایرانیان دیگر نقاط باخبر شدند که در شهرستان رودبار زلزله ای بوقوع پیوسته است .پس لرزه های زلزله امان مردم را گرفته بود و هر لحظه گمان می کردند زلزله ای دیگر در راه است .تنها راه مواصلاتی یعنی قزوین به رشت با ریزش کوهها در حد وفاصل جغرافیایی آن بسته شده بود. خیل از جمعیت و بستگانشان با پای پیاده می آمدند تا از سرنوشت آنان باخبر شوند. تنها راه امداد رسانی فقط از طریق هوایی بتوسط دلاورمردان و خلبانان بالگرد نیروی زمینی ارتش بود. میدان زمین فوتبال ولی آباد (مکان بیمارستان ولی عصر) تنها جایی بود که بالگزدها مجروحین و زخمی ها را به دیگر شهرهای ایران انتقال می دادند. انبوهی از جمعیت با نشستن بالگردها هر کسی به زور سعی می کرد مجروح خود را به داخل آن انتقال دهد.کسی از سرنوشت مجروحین با خبر نبود.مواد غذایی در دسترس نبود مغازه داران با باز کردن مغازه ها نیازهای غذایی را بین مردم توزیع می کردند. هیچ گونه امکانات بهداشتی نبود .اکثر مردم به شهرهای همجوار نظیر رشت و قزوین و حتی تهران مهاجرت می کردند تا خانواده شان که زنده ماتده بودند در امان بمانند. فصل بادخیز و پائیز سرد رودبار در راه بود .چادرهای ارسالی قادر نبودند در فصل بارندگی مانع نفوذ سرما شوند. کودکان شیرخوار و بچه ها در زیر چادر و ریزش باران و باد در تحدید سرما بودند .کم کم اعتراضات مردم به جاهای باریک کشیده می شد و مسئولان کشور را وادار کردند تا خانه های پیش ساخته ( کانکس ) را بطرف رودبار سرازیر کنند . رهبر انقلاب و رئیس جمهور وقت مرحوم هاشمی رفسنجانی به رودبار سفرکردند و از نزدیک به درد دل مردم گوش فرا دادند. موجی از غم و اندوه در فراغ عزیزان از دست رفته رودبار را فرا گرفته بود مدارس کل شهرستان بطور صد درصد تخریب شده بود. سد سفیدرود بزرگترین سد شمال کشور که آب مورد نباز شالی کاران را تامین می کند براثر زلزله ترک هایی برروی دیواره های آن ایجاد شده بود .شکستن سد نگرانی و اضطراب بین مردم را دوچندان کرده بود.، شهر منجیل بطور کامل تخریب گردیده بود و تلافات انسانی آن وحشتناک بود .کارشناسانی از خارج آمدند و به سرعت آن را ترمیم کردند. سیل کمک های امدادی از کشورهای دیگر بطرف زلزله زدگان سرازیر می شد .مسئولان کشورهای خارجی با ارسال پیام هایی از از این حادثه اظهار همدردی با مردم ایران کردند . ارتش آلمان با همکاری ایران یک بیمارستان صحرایی و سیار را در زمین ولی آباد ( بیمارستان فعلی ) دائر کردند که هنوز بقایای آن موجود است .حمام های سیار در جاهای مختلف نصب گردید. هر استانی داوطلب و معین شهرها و بخش های تابعه جهت بازسازی گردید. روند بازسازی آنقدر کند بود که خیلی عظیمی از شهروندان علی رغم میل باطنی مجبور به مهاجرت شدند که آمار ناشی از آن بسیار فاجعه آمیز است .واحد های صنعتی رودبار آسیب های جدی پیدا کرده بودند. مردم سرگشته و حیران بودند و نمی دانستند چه عاقبت وحشتناکی در انتظار آنان است.